Chùa Ngọa Vân Yên Tử: Nơi Khởi Nguồn Thiền Phái Trúc Lâm
Chùa Ngọa Vân Yên Tử, một trong những ngôi chùa nổi tiếng và linh thiêng nhất tại Quảng Ninh, không chỉ là nơi lưu giữ những dấu tích văn hóa Phật giáo quý giá mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên hùng vĩ. Với vị trí đắc địa trên núi Bảo Đài, nơi đây mang trong mình vẻ đẹp thanh bình và lịch sử lâu đời, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm đến hành hương và chiêm bái. Hãy cùng Vivu khám phá Chùa Yên Tử có gì nhé !!!

Giới thiệu về Chùa Ngọa Vân
Vị trí địa lý
Chùa Ngọa Vân tọa lạc ở độ cao hơn 700m so với mực nước biển, thuộc xã An Sinh và Bình Khê, thành phố Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh (Google Map). Ngôi chùa được xây dựng trên nền tảng của một trong những thánh địa thiêng liêng nhất của Phật giáo Trúc Lâm, nơi Phật hoàng Trần Nhân Tông đã tu hành và an nghỉ. Với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, Ngọa Vân được bao quanh bởi những dãy núi xanh mướt và dòng sông Cầm uốn lượn, tạo nên không gian linh thiêng và thanh tịnh.
Ngọa Vân tự nghĩa là “chùa nằm trên mây”, mang đến cảm giác như chốn bồng lai tiên cảnh. Chùa có địa thế đẹp, tựa lưng vào đỉnh Ngọa Vân, với hai dãy núi ôm vòng hai bên, phía trước là núi nhỏ làm án, xa xa là thung lũng với dòng sông Cầm. Không chỉ là nơi thờ tự, Ngọa Vân còn là nơi lưu giữ những dấu tích thiêng liêng về Phật hoàng Trần Nhân Tông, nơi ông đã tu hành và nhập Niết bàn.

Lịch sử hình thành
Chùa Ngọa Vân có một lịch sử hình thành lâu đời và ý nghĩa, gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của Phật hoàng Trần Nhân Tông. Các mốc thời gian quan trọng trong lịch sử của chùa bao gồm:
- Tháng 8 năm 1299: Thượng hoàng Trần Nhân Tông xuất gia vào núi Yên Tử tu hành khổ hạnh, lấy hiệu là Hương Vân Đại Đầu Đà, sau đó đổi thành Trúc Lâm Đại sĩ, sáng lập lên dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử. Đây là bước khởi đầu cho một trường phái Phật giáo mới, kết hợp giữa triết lý Phật giáo và tinh thần dân tộc.
- Tháng 5 năm 1307: Trúc Lâm Đại Sĩ dựng một am trên ngọn Ngọa Vân, núi Bảo Đài làm nơi tu hành và gọi là Am Ngọa Vân. Am Ngọa Vân trở thành một trong những nơi tu hành quan trọng của Ngài, nơi mà Ngài đã dành nhiều thời gian để thiền định và giảng dạy.
- Ngày 1 tháng 11 năm 1308: Ngài an nhiên nhập Niết bàn tại Am Ngọa Vân. Vị trí nơi Ngài nhập Niết bàn nay là am Ngọa Vân. Sau khi Phật hoàng hóa Phật, Pháp Loa – tổ thứ hai của Phật giáo Trúc Lâm, tổ chức hỏa thiêu ngay tại Ngọa Vân, thu hàng nghìn viên xá lỵ. Một phần xá lỵ được tôn trí trong bảo Tháp Phật Hoàng tại Am Ngọa Vân.
- Những năm 2000: Chùa được xây dựng và tôn tạo lại trên nền phế tích cũ, nhằm phục vụ nhu cầu tín ngưỡng và tham quan của du khách.
- Năm 2006: Chùa được công nhận là Di tích văn hóa – lịch sử cấp Quốc gia, khẳng định giá trị lịch sử và văn hóa của ngôi chùa.
- Năm 2014: Chùa tiếp tục được trùng tu với lối kiến trúc chữ Nhị độc đáo từ thời Lê Trung Hưng, mang đến cho chùa một diện mạo mới nhưng vẫn giữ nguyên giá trị lịch sử.
Chùa Ngọa Vân không chỉ là nơi thờ tự mà còn là nơi lưu giữ nhiều thánh tích của Phật giáo Trúc Lâm, nơi có cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thu hút hàng nghìn du khách thập phương hành hương về chốn tổ mỗi độ xuân về.

Tham quan Chùa Ngọa Vân có gì?
Khi đến chùa Ngọa Vân, du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm nhiều hoạt động thú vị và khám phá vẻ đẹp của ngôi chùa cùng cảnh quan thiên nhiên xung quanh. Dưới đây là những điểm nổi bật mà bạn không thể bỏ qua khi tham quan chùa Ngọa Vân:
Tìm hiểu về thánh địa Phật giáo linh thiêng
Chùa Ngọa Vân là một quần thể kiến trúc Phật giáo đồ sộ, trải rộng trên ba lớp địa hình của núi Bảo Đài. Khi đến Ngọa Vân, du khách nên khám phá từng lớp để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp độc đáo của ngôi chùa này:
- Lớp thứ nhất: Dưới chân núi, lớp này bao gồm 15 di tích đặc biệt như Đô Kiệu, Thông Đàn và khu rừng già Tàn Lọng. Những di tích này được kết nối với nhau bằng một con đường uốn lượn tuyệt đẹp, dẫn lên đỉnh chùa. Tại đây, du khách có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của các công trình kiến trúc cổ kính, hòa mình vào không gian thanh tịnh và yên bình.
- Lớp thứ hai: Nơi tọa lạc những di tích nằm trên sườn phía Nam núi Bảo Đài, bao gồm một công trình kiến trúc được trùng tu và xây dựng lại vào năm 2014, với kiến trúc hình chữ Nhị, mô phỏng theo kiến trúc chùa Ngọa Vân thời Lê Trung Hưng. Đây thường là địa điểm tổ chức các lễ hội xuân và các nghi lễ quan trọng. Du khách nên ghé thăm nơi đây vào tháng 3 âm lịch hàng năm để tham gia lễ cầu quốc thái dân an, lễ khai xuân, và chiêm ngưỡng toàn cảnh tuyệt đẹp của chùa.
- Lớp thứ ba: Đỉnh Ngọa Vân, nơi có Am Ngọa Vân, nơi Phật hoàng Trần Nhân Tông từng tu hành và cũng là nơi an nghỉ của Ngài. Tại đây, du khách có thể chiêm ngưỡng tượng đồng Phật hoàng Trần Nhân Tông trong tư thế nhập Niết bàn, một tác phẩm nghệ thuật mang đậm giá trị tâm linh.

Ngắm trọn cảnh sắc thiên nhiên siêu đẹp
Chùa Ngọa Vân không chỉ nổi bật với kiến trúc độc đáo mà còn được thiên nhiên ban tặng vẻ đẹp hùng vĩ. Nằm trong vòng cung Đông Triều, ngôi chùa được ôm trọn bởi những dãy núi xanh mướt trải dài, tạo nên khung cảnh trùng điệp, hùng vĩ. Thảm thực vật xung quanh chùa vô cùng phong phú với nhiều loài động thực vật quý hiếm. Du khách có thể chiêm ngưỡng những cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, những rừng trúc bạt ngàn và vẻ đẹp nên thơ của rừng thông bạt ngàn.
Thông Đàn nổi bật với vẻ đẹp nên thơ của rừng thông bạt ngàn, nơi tiếng gió reo vi vu qua tán lá như một bản nhạc du dương. Từ xa xưa, nơi đây đã được các thiền sư chọn làm nơi an nghỉ cuối cùng, gợi nhớ đến phong thủy đặc trưng của chùa Vân Tiêu tại Yên Tử với kiến trúc tháp mộ độc đáo được ôm trọn bởi hai gốc thông cổ thụ. Dù thời gian trôi qua, Thông Đàn vẫn giữ được nét đẹp thanh khiết, phảng phất chốn bồng lai tiên cảnh. Thảm thực vật xanh tốt quanh năm, đặc biệt là những rừng thông, rừng trúc bao la, tạo nên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ.

Tham gia lễ hội chùa Ngọa Vân
Chùa Ngọa Vân là nơi diễn ra nhiều lễ hội đặc sắc, nổi bật nhất là lễ hội Xuân Ngọa Vân. Lễ hội này diễn ra từ ngày 9 tháng Giêng âm lịch, thu hút đông đảo du khách tham gia. Phần lễ bao gồm các nghi thức trang trọng như lễ cầu quốc thái dân an, lễ dâng hương tưởng nhớ Phật hoàng Trần Nhân Tông và các bậc tiền nhân. Phần hội diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ và thể dục thể thao hấp dẫn như ném còn, bịt mắt bắt vịt và các trò chơi dân gian truyền thống khác. Đây là dịp để du khách không chỉ chiêm bái mà còn hòa mình vào không khí vui tươi của lễ hội, tạo nên những kỷ niệm khó quên.

Thời điểm tham quan chùa Ngọa Vân lý tưởng
Thời điểm lý tưởng để tham quan chùa Ngọa Vân là từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch, khi thời tiết trong lành, ôn hòa, và diễn ra lễ hội Xuân Ngọa Vân. Ngoài ra, Rằm tháng 7 (lễ Vu Lan) cũng là thời điểm thu hút nhiều du khách đến hành hương. Vào thời điểm này, không khí tại chùa rất trang nghiêm và linh thiêng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chiêm bái và cầu nguyện.
Cách di chuyển đến chùa Ngọa Vân
Để đến chùa Ngọa Vân, du khách có hai lựa chọn di chuyển chính:
- Đi bộ: Du khách có thể đi bộ men theo con đường dài gần 3km, leo hơn 1000 bậc thang, hòa mình vào cảnh sắc thiên nhiên và cảm nhận sự thanh tịnh nơi đây. Đây là một hành trình không chỉ thử thách sức bền mà còn mang lại những trải nghiệm quý giá về thiên nhiên và tâm linh.
- Cáp treo: Dịch vụ cáp treo hiện đại với giá vé khoảng 300.000đ/ người, thời gian di chuyển khoảng 15 phút, giúp du khách dễ dàng chiêm ngưỡng toàn cảnh núi rừng từ trên cao. Tuyến cáp treo dài hơn 4km sẽ đưa bạn đến gần hơn với các điểm tham quan nổi bật của chùa, đồng thời mang đến những góc nhìn tuyệt đẹp về khu vực xung quanh.

Kinh nghiệm tham quan chùa Ngọa Vân
Để chuyến tham quan, hành hương và chiêm bái chùa Ngọa Vân được trọn vẹn, du khách nên lưu ý những điều sau:
- Trang phục: Nên mặc trang phục kín đáo, lịch sự, và giày dép thoải mái để dễ dàng di chuyển. Tránh mặc đồ hở hang, không phù hợp với không khí trang nghiêm của chùa.
- Vật dụng cá nhân: Mang theo nước uống và các vật dụng cần thiết như máy ảnh, điện thoại để ghi lại những khoảnh khắc đẹp. Đừng quên mang theo một chút đồ ăn nhẹ để tiếp năng lượng trong hành trình leo núi.
- Lễ vật: Chuẩn bị lễ chay, không sắm tiền, vàng mã. Du khách nên tìm hiểu về các lễ vật phù hợp với truyền thống tại chùa để thể hiện lòng thành kính.
- Vệ sinh môi trường: Giữ gìn cảnh quan, không xả rác bừa bãi. Du khách nên mang theo túi rác để vứt rác đúng nơi quy định, góp phần bảo vệ môi trường xung quanh.
- Quy tắc ứng xử: Giữ thái độ trang nghiêm, không gây ồn ào. Hãy tôn trọng không gian yên tĩnh của chùa và những người xung quanh. Tuân thủ các quy định về việc chụp ảnh (nếu có) để không làm ảnh hưởng đến sự thanh tịnh của nơi linh thiêng này.
Chùa Ngọa Vân Yên Tử Quảng Ninh không chỉ là một điểm đến du lịch mà còn là nơi lưu giữ giá trị văn hóa, tâm linh của dân tộc Việt Nam. Với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, kiến trúc độc đáo và lịch sử lâu đời, nơi đây chắc chắn sẽ để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng mỗi du khách. Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm thông tin hữu ích cho chuyến hành hương và khám phá vẻ đẹp của ngôi chùa thiêng liêng này.